Over de engelen en aartsengelen wordt door de huidige katholieke Kerk niet meer, of alleen maar meewarig  gesproken. Zij zijn folklore geworden, juist zoals de mirakels en soms zelfs de Verrijzenis van Jezus Christus, dat zijn… Zij passen niet meer in het nieuwe post-conciliaire plaatje, dat het bovennatuurlijke zoveel mogelijk uit het bewustzijn van de nieuwe mens wil wegbannen.

Nochtans staat in de Katechismus van de Katholieke Kerk dat “heel het leven van de Kerk de mysterieuze en machtige hulp van de engelen geniet”. Vrijwel alle prefaties sluiten af met de verwijzing naar ‘ de engelen en de aartsengelen’ en  in vele gebeden wordt de hulp en de voorspraak van de aartsengel Michaël ingeroepen. Paus Leo XIII voerde zelfs in 1886 de aanroeping van de heilige Michaël als officieel gebed van de katholieke Kerk in. Opmerkelijk is ook dat zowel in de Bijbel als in de Koran er over de aartsengelen verregaande overeenkomsten zijn.

Aartsengelen spelen een essentiële rol in het hele heilsgebeuren. Het zijn de “prinsen ” van de engelen, door God geschapen nog voor de mens geschapen werd. Een deel van hen kwam in opstand tegen God, omdat zij niet konden aanvaarden dat God naast hen een wezen schiep naar “zijn beeld en gelijkenis”. Het kwam tot een gigantische strijd, die uiteindelijk werd beslecht in het voordeel van de aan God trouw gebleven engelen. De opstandigen werden in de hel geworpen, maar behielden wel de macht om het kwade in de mens te stimuleren, om hem zo van God af te keren.

Volgens de joods-christelijke overlevering zijn er zeven aartsengelen. Als geestelijke en onsterfelijke wezens leven zij in Gods nabijheid en zijn zij op bijzondere wijze betrokken bij de verlossing van de mensheid. Over de namen van vier van de zeven aartsengelen is er binnen de christelijke traditie overeenstemming. Het zijn Michaël, Gabriël, Rafaël en Uriël.

Het woord ‘aartsengel’ is via het Latijnse archangelus afkomstig van het Griekse archagellos, een samentrekking  van arché( heerschappij, leidend beginsel) en aggelos (gezant, verkondiger). ‘Aartsengel’ duidt dus op de hoogste rang van gezanten van God.

Binnen de Orthodoxe, de Koptische en de Ethiopische traditie worden de zeven aartsengelen vereerd. In de Latijnse traditie worden enkel Michaël, Gabriël en Rafaël vereerd. Volgens de huidige liturgische kalender is 29 september de feestdag van deze drie aartsengelen. Volgens de oude Romeinse kalender was 29 september alleen aan Michaël gewijd.

De aartsengelen in het Christendom en in de Islam : veel gelijkenissen!

Ook in de islam spelen engelen en aartsengelen een grote rol. Een kleine vergelijking:

1. Michaël wordt door de Chistenen beschouwd  als de aanvoerder van de hemelse legers in de strijd tegen Satan. Hij is ook belast met het beschermen van de rechtvaardige zielen op de dag van het Laatste oordeel.  Verder is hij beschermer van het Volk van God.

In de islam is hij bekend als Mikaïl en speelt hij eveneens een krijgshaftige rol. Ook hier zou hij het opgenomen heben tegen Satan. Verder houdt hij zich bezig met het ordenen van de natuur, zoals het laten regenen, het laten waaien en het laten groeien van zaadjes.

2. De aartsengel Gabriël is voor de Christenen de boodschapper. Hij kondigt de geboorte van Johannes de Doper aan en later, aan Maria, dat zij een zoon zal baren, Jezus, die de Allerhoogste zal genoemd worden. Ook in het Oude testament komt hij voor in het boek Daniël, waar hij aan deze profeet openbaringen geeft over de eindtijd.

Voor de moslims is de aartsengel Gabriël/Jibril de grootste engel, door wiens stem God zich aan Mohammed zou hebben geopenbaard. Jibril is de boodschapper tussen God(Allah) en de profeten, aan wie hij de koran openbaarde. Hij begeleidde de profeet op zijn reis naar de hemel.

3. In het boek Tobit stelt Rafaël zich als volgt voor:”Ik ben Rafaël, een van de zeven engelen die in de nabijheid van de Heer verkeren.” Vanwege zijn rol in dit boek is Rafaël de beschermheilige van de reizigers en staat hij ook als genezer bekend.

In de islam staat deze aartsengel bekend onder de naam Israfil. Hij heeft de taak om bij de wederopstanding het einde van de wereld in te luiden en de mensen na de dood op te wekken.

4. Volgens de joodse traditie regeert Uriël over de wereld van de gestorvenen. In de orthodoxie is Uriël de aartsengel die de mens aanspoort tot gebed en geldt hij als “verhelderaar van verduisterde geesten”.

In de islam is de vierde aartsengel Azraël. Het is de engel van de dood, die het leven ontneemt van de mensen die het einde van hun leven hebben bereikt.

Heel wat gelijkenisszen dus tussen christenen en moslims, wanneer het over aartsengelen gaat.

In de twee godsdiensten zijn de engelbewaarders voelbaar aanwezig

Bij ons doopsel, krijgen wij een engelbewaarder toegewezen, die ons tijdens ons aardse leven begeleidt en beschermt. Hij komt ons te hulp, wanneer wij in gevaarlijke situaties dreigen te geraken.

In de islam zijn er twee engelen, die naast de mens staan, Kiraman en Katibin. Zij zijn altijd aanwezig naast de mens en houden toezicht op hem. De ene engel bevindt zich aan de rechterkant van de mens en de andere engel aan de linkerkant. De engel aan de rechterkant schrijft de goede daden op die de mens verricht. De engel aan de linkerkant schrijft de slechte daden op. Zo worden de goede en de slechte daden die de mens heeft begaan, in zijn “kitabu’l ‘amal” of “dadenboek” opgenomen.

Het geloof in  de engelen is dus een wezenlijk bestanddeel van zowel christendom als islam. Het is een van de bruggen, die kan toelaten de kloof te overbruggen, die de twee godsdiensten van elkaar scheidt. De gelijkenissen houden hiermee zeker niet op. De islam baseert zich immers voor een groot deel op het Oude Testament en op de geloofsvisie van de Nazoreeërs, een christelijk-joodse groep, die in de eerste eeuwen n.Chr veel aanhang kende in het gebied van het huidige Syrië en het Aramees als taal gebruikte.

Ook op ethisch vlak zijn er veel overeenkomsten tussen christenen en moslims. Mochten beiden krachten samenwerken in de strijd tegen het nieuwe paganisme, dat in het Westen in opmars is, dan zou er veel kunnen veranderen. Daarvoor moet de islam echter zijn veroveringsdrang en zijn zucht naar hegemonie temperen en bereid zijn tot echte dialoog en concrete samenwerking, in alle openheid en zonder ” dubbele tong”.

Sintmichielszomer

Tussen begin september en half oktober daalt de gemiddelde middagtemperatuur van 20 naar 9 graden. Toch zijn er ook nog perioden die aan de zomer doen denken, waarin het wel 25 graden is. In Nederland en Vlaanderen wordt een zomerse periode rond 29 september wel Sint Michielszomertje genoemd en als het op 11 november warm is, spreekt men van Sint Maartenszomer. De gehele periode heet de nazomer. We noemen dat ook wel oudewijvenzomer.

Het begrip oudewijvenzomer stamt mogelijk uit de Noorse of Germaanse mythologie waarin de godinnen van het lot spinnend of wevend werden voorgesteld. De godinnen van het lot weefden of sponnen de levensdraden van de mensen. De term oudewijvenzomer kan ook stammen van veldspinnen die lange draden spinnen bij rustig zomerweer, of op oude vrouwen die buiten zitten te breien als het mooi weer i