Szekler autonomie

Szeklerland (Hongaars: Székelyföld, Roemeens: Ţinutul Secuiesc, Latijn: Terra Siculorum) is een begrip dat tegenwoordig wordt gebruikt om het land aan te duiden dat door de Szeklers, een bevolkingsgroep binnen de Hongaarse minderheid in Roemenië, wordt bewoond. Het gebied is gelegen aan de oostgrens van Transsylvanië en omvat grofweg de Roemeense districten Harghita en Covasna, de oostelijke helft van het district Mureş en enkele randgemeenten van de districten Neamţ en Bacău. De hoofdstad van de regio is Marosvasarhely, een stad van 150 000 inwoners.

Het historische Szeklerland is iets kleiner dan de drie districten en heeft een andere afbakening. Binnen de grenzen hiervan wonen ongeveer 800.000 mensen, waarvan bijna driekwart Szeklers. Als de Roemeense steden en dorpen aan de randen van dit historische Szeklerland niet meegeteld worden, loopt het percentage Szeklers op tot bijna 80%. In verreweg de meeste steden en gemeenten in het Szeklerland vormen de Szeklers meer dan 80% van de bevolking, op veel plaatsen zelfs meer dan 90%. Alleen in het westen, in en rond de grootste stad van de regio, Târgu Mureş of Marosvásárhely (Duits: Neumarkt am Mieresch), vormen de Roemenen de helft van de bevolking.

Van de Szeklers is ruim de helft rooms-katholiek. Zij behoren tot het Hongaarstalige aartsbisdom Alba Iulia / Gyulafehérvár. Iets minder dan de helft is aangesloten bij de Hongaarse Gereformeerde Kerk (Magyarországi Református Egyház, ook vertaald als Hongaarse Hervormde Kerk), een calvinistische kerk. Zij behoren tot de hervormde kerkprovincie Zevenburgen, die sinds Transsylvanië bij Roemenië hoort als min of meer onafhankelijk kerkgenootschap fungeert. Verder bestaat een aanzienlijke unitarische kerk. De Roemenen zijn in overgrote meerderheid lid van de Roemeens-orthodoxe Kerk.

In de middeleeuwen was Szeklerland een autonome provincie (eerst van het Koninkrijk Hongarije, daarna van Oostenrijk-Hongarije en uiteindelijk van Transsylvanië), die werd bestuurd door de Szeklers zelf. De Szeklers in het Szeklerland waren net als de Hongaarse edelen en de Transsylvanische Saksen volledig vrij en niet horig aan een heer. Deze drie groepen vormden de vrije naties van Transsylvanië. De vierde grote bevolkingsgroep in Transsylvanië, de Roemenen, had deze voorrechten niet.

In 1867 werd Szeklerland een onderdeel van het Koninkrijk Hongarije en vervolgens opgesplitst in vier districten: Udvarhely, Háromszék, Csík en Maros-Torda.

In 1916 werd Szeklerland binnengevallen door de Roemenen, die zich hadden aangesloten bij de geallieerden. Na de Eerste Wereldoorlog werd Transsylvanië (met het Szeklerland) op 1 december 1918 in Alba Iulia onder Hongaars protest aan Roemenië toegewezen. Deze situatie werd door de westerse mogendheden bevestigd met het Verdrag van Trianon op 4 juni 1920.

In augustus 1940 kwam onder toezicht van Benito Mussolini en Adolf Hitler de tweede toekenning van Wenen tot stand, die bepaalde dat Hongarije een deel van Transsylvanië (met het Szeklerland) mocht annexeren. In 1947 kwam dit gebied weer toe aan Roemenië in navolging van het Verdrag van Parijs.

Hierna werd er een Hongaarse Autonome Provincie gesticht, die bijna gelijkviel met het Szeklerland. De Hongaarse Autonome Provincie heeft bestaan tot 1964, toen Roemenië (opnieuw) in districten werd verdeeld. Onder de dictatuur van Ceauşescu werd gepoogd door migratie van Roemenen naar het gebied de meerderheidspositie van de Szeklers in het Szeklerland te breken. Daarnaast werd de taal en godsdienst van de Szeklers onderdrukt. Hierdoor is er een Roemeense minderheid ontstaan in het Szeklerland, die echter nergens groter is dan een kwart van de bevolking.

Op 15 maart 2006 vond er in de stad Odorheiu Secuiesc (Hongaars: Székelyudvarhely) een massale betoging plaats waar tienduizenden Hongaren vroegen om autonomie voor het Szeklerland. De Szekler Nationale Raad onder voorzitterschap van de Hongaarse burgemeester van Odorhei Secuiesc, Jenö Szász, hield een conferentie hierover. Met het oog op de toetreding tot de Europese Unie op 1 januari 2007, moesten de Roemeense autoriteiten dit gedogen. Een van de sprekers was de protestantse bisschop László Tökés, die zei dat hij geen herziening van de landsgrenzen met Hongarije wou, maar wel meer autonomie voor het Szeklerland. De Roemeense president Traian Basescu werd ook uitgenodigd, maar wees die uitnodiging af, stellende dat Roemenië “een onafhankelijke, ondeelbare, natiestaat is” en “er dus geen ruimte is voor Hongaarse autonomie in Transsylvanië”

THE SZEKLER FLAG by Ms Csilla Hegedüs

Yes. With capital letters. It is the most expensive flag in Transylvania, it can cost you some 20.000 euros if you fly it from a public building.
Especially for Hungarians living in Szeklerland, the flag is the ultimate expression of their identity, their belonging together, their history and their struggle for self-determination — in other words: autonomy. Their wish to live their lives the way they choose, to decide for themselves about issues that most directly concern them. You can see the flag flying on many houses in Háromszék (Covasna county), Csíkszék, Udvarhelyszék, Gyergyószék (today’s Hargita county), and Marosszék (part of Mures county), the counties that form the region known as Szeklerland. No celebration takes place without this flag present, without it flying. It is just part of the Szekler people’s life.

On the occasion of the procession at the end of the pilgrimage to Csíksomlyó on the feast of Pentecost, the largest Catholic pilgrimage in the Carpathian basin, hundreds of thousands of people fly it, together with the Hungarian flag.

Even the American ambassador posed happily in a photo with it. When Romanian president Klaus Iohannis visited Szeklerland, he was offered one as a gift.
The light blue and gold flag with golden symbols is in fact not that old (it was designed in 2004), but the symbols that appear on the flag have figured in our myths and legends for over a thousand years. The sun and the moon, the principal elements of the flag can be seen on frescoes dating back to the 14th and 15th centuries. If you visit the oldest churches in Háromszék and Hargita county, you will see the most incredible wall paintings that include the Moon and the Sun as symbols. The Szeklers have a long warrior tradition, so the moon and the sun can be found on the medieval war flags with which they entered battle. These elements were used as a base for designing the Szekler flag, but the moon and the sun, as symbols of Transylvania, are also featured in the coat of arms of Transylvania and yes, Romania itself!

So, what is the problem? Why is it forbidden from use on public buildings, public squares and even in the offices of local authorities?
It is a constant and visible reminder. If someone drives or even walks through the most Szekler of Szekler villages, people are just people. They could be of any national or ethnic identity, and being in Romania, one could even pretend that they are Romanians. But once someone flies that flag, his (or her, or the community’s) identity becomes evident. It is also a reminder – or symbol, if you prefer – of all the legitimate individual and collective demands and grievances of these people that the state of Romania has so far failed to address in a satisfactory manner. In that sense, the flag may plague a bad conscience.
For some, it is unacceptable that the Szeklers want to have their regional identity, although in other areas of Romania regional flags are proudly presented on the facades of public buildings. More then 50 mayors of towns and villages in Szeklerland were subject of lawsuits because they used the flag on public buildings, parks or in public squares.

So, why is it even forbidden? Who forbids it? Clearly not the Constitution of Romania because the Constitution guarantees the right to identity for all citizens! So, which law forbids it? There is no such law. Then why do mayors have to pay a fine for flying the flag? Because Romanian courts ordered the fine as well as the removal of the Szekler flag from the facade of public buildings and public places of towns and villages across the Szeklerland.

Well, this is where the story starts to become really interesting. There is a journalist – who does not even live in Romania – bothered constantly by the symbols used by the Hungarian community. He is the one who files the lawsuits and – miraculously – he always wins. In this case, Romanian courts are demonstrably applying double standards: while Romanian regional symbols of Țara Bârsei, Crișana, Dobrogea or Bucovina are used all the time by the authorities, the Mayors of Szeklerland are fined for the same actions.

So, if you see this flag on private houses, in the windows of apartments, or even on public buildings in other countries such as Hungary, you know that it is an expression of solidarity with the struggle of the Szekler mayors and people to have their regional identity recognized by the Romanian state.